Ubach over Worms.
De geschiedenis van Ubach over Worms is wat ingewikkelder dan die van Schaesberg en Nieuwenhagen. Vanaf de Franse tijd is er sprake van twee gemeentes namelijk de kleine gemeente Rimburg en Ubach over Worms. Hoewel de naamaanduiding "Rimburg" op de borden anders doet vermoeden, hoorde het gedeelte Broekhuizen nog tot Ubach over Worms. Per 1 januari 1887 komt er een einde aan de zelfstandige gemeente Rimburg en worden beide gemeentes verenigd tot de gemeente Ubach over Worms.
Rimburg
Rimburg was van oudsher een zelfstandige heerlijkheid. De stamkasteel van de heren was het huidige kasteel Rimburg. Rimburg had een eigen schepenbank. Bestuurlijk viel het onder het Land van 's-Hertogenrade, een van de landen van Overmaas. Bij de komst van de Fransen werd het ingedeeld bij het Canton Rolduc. In 1800 werd het een zelfstandige gemeente.
Bij de onderhandelingen over de landsgrenzen na het Waterloo van Napoleon in 1815 had men twee jaar nodig om de grens te bepalen bij het kleine Rimburg. Na deze onderhandelingen werd de Worm de grensrivier en gingen gedeelten van het oorspronkelijk Rimburg over naar Duitsland. Er bleef een grensgemeente over die zich in een smalle strook tot aan de Brunssumerheide uitstrekte. De gemeente met een paar honderd inwoners kreeg echter wel dezelfde bestuursorganisatie als alle andere gemeenten. Rustig was het er zeker niet door onderlinge meningsverschillen. Dit was ook de reden waarom het samenging met Ubach over Worms.
Ubach over Worms
Voor de Franse tijd bestond de naam Ubach over Worms helemaal niet. Door de Fransen ontstonden de plaatsnamen Ubach-Palenberg aan de Duitse kant en het deel van het oorspronkelijk Ubach aan de Nederlandse kant kreeg de aanduiding "over Worms". Het lag dus aan de andere kant van de Worms.
De heerlijkheid Ubach was door schenkingen al voor 1300 in eigendom gekomen van de Abdis van Thorn. Thorn was van oudsher een wereldlijk stift en geen klooster. De abdis was de grondvrouwe, zij had de grondrechten. De Duitse keizer fungeerde als de opperste beschermheer van het vorstendom Thorn. Na de Limburgse Successieoorlog in 1288 naar de hertog van Brabant het voogdijschap over van de hertog van Limburg. De laatste vorstin van Ubach had heel wat titels maar kort gezegd was zij ook vorstin van Polen en Saksen. In 1797 komt een einde aan de heerschappij van de abdis. Merkwaardig is wellicht nog de ligging van Ubach op een forse afstand van Thorn.
Voor de Franse tijd was er sprake van de gehuchten Bruchhausen, Groenstraat, het dorp Waubach en een gedeelte van Nieuwenhagen bij het Spaans Kentje. Thorns of Ubachs Nieuwenhagen dus. Na de Tachtig jarige oorlog blijft het gebied onder het hoofdbestuur van 's-Hertogenrade vallen en was dus ook, net als Schaesberg, geen onderdeel van het Hollandse Limburg.
De geschiedenis van " Ubach over Worms van Overworms Kwartier tot gemeente Landgraaf" is in 1981 uitvoerig beschreven in het boek met dezelfde naam door H.M.H. (Hein) Goossens. Dit boek is uitverkocht maar wel in onze bibliotheek in te zien.
De geschiedenis van Rimburg en Waubach gaat nog veel verder terug. In Rimburg was in de Romeinse tijd al sprake van een vicus (dorp) aan de Romeinse hoofdweg van Bologne sûr Mere naar Keulen, die we tegenwoordig simpelweg de "Via Belgica" noemen. Maar ook van voor de Romeinse tijd wijzen archeologische vondsten op bewoning. Elders in deze kroniek staat daar meer informatie over.
